Ένα επίκαιρο άρθρο από την
Αναστασία Μπέρκη, M.Sc. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
συνεργάτη του Κέντρου Ειδικών Θεραπειών ”Λογοικόν”
Είναι η κακοποίηση μεταξύ συνομηλίκων με όλες τις μορφές του, όπως:
• σωματική (κλωτσιές, τραυματισμοί, κ.α.)
• ψυχολογική (αποκλεισμός από την ομάδα, διάδοση φημών, κ.α.)
• λεκτική (κοροϊδεύοντας, απειλώντας, βρίζοντας κ.α.)
• σεξουαλική (αγγίγματα, βιασμός)
• ηλεκτρονική βία (εκφοβισμό μέσω διαδικτύου και μέσων κοινωνικής δικτύωσης)
Η βία που ασκείται επανειλημμένα από ένα ή περισσότερα παιδιά προς ένα άλλο, με σκοπό να προκαλέσει δυσάρεστα συναισθήματα, αναστάτωση και πόνο. Αυτή η συμπεριφορά εμποδίζει την σχολική και προσωπική ζωή του παιδιού-στόχου και όχι μόνο εκείνου.
Η εποχή στην οποία ζούμε περιτριγυρίζεται και είναι γεμάτη με ερεθίσματα βίας. Είναι διάχυτη παντού στην τηλεόραση, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, στις ανθρώπινες σχέσεις.
Πολλές φορές τα παιδιά, είτε στην θέση του θύτη είτε στην θέση του θύματος, βιώνουν τα ίδια κακοποίηση στο στενό οικογενειακό τους περιβάλλον.
Επιπλέον, ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι και η αδυναμία της οικογένειας να θέτει όρια στο παιδί και να του διδάσκει ότι η συμπεριφορές μας έχουν και συνέπειες (αυτές δεν είναι σε καμία περίπτωση η σωματική βία, η υποτίμηση ή/και ο εξευτελισμός).
Διάφοροι παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς είναι:
• Τα ίδια τα παιδιά δεν κατανοούν ότι κάνουν κακό.
• Η ελλιπής επιτήρηση και διαπαιδαγώγηση από τους ενήλικες, όταν οι επιθετικές συμπεριφορές δεν έχουν συνέπειες,
• Η μίμηση τέτοιων συμπεριφορών από άλλους ενήλικες της οικογένειας ή/και άτομα που τα παιδιά θαυμάζουν, κάνουν δηλαδή ό,τι βλέπουν,
• Η χαμηλή αυτοεκτίμηση που τα κάνει να νιώθουν ότι «αξίζω αυτήν την συμπεριφορά», «είμαι ανίκανος να αντισταθώ, δεν έχω την δύναμη» «είμαι κακό παιδί» κ.α. Επίσης, η χαμηλή αυτοεκτίμηση τους οδηγεί να ταπεινώνουν ή/και να επιβάλλονται στους άλλους για να νιώσουν ανωτερότητα και δύναμη,
• Η κακοποίηση του ίδιου του παιδιού ή ο τρόπος που μεγαλώνουμε το παιδί μας όπως το «επιτίθεσαι πριν σου επιτεθούν» όπου αυτό θεωρείται ως πράξη ηρωική/θετική.
• Η συμμετοχή σε ομάδες που εκδηλώνουν κακοποιητικές συμπεριφορές μπορεί να είναι ως η μόνη επιλογή (από το να είναι κάποιο παιδί μόνο), ο φόβος, η αποδοχή των άλλων.
• Η μη εκδήλωση των δυσάρεστων συναισθημάτων που ενδεχομένως οφείλονται σε προσωπικές δυσκολίες του παιδιού (π.χ. μαθησιακές δυσκολίες).
Φυσικά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες.
Συνήθως το παιδί που επιλέγετε ως στόχος είναι εκείνο το οποίο είναι ψυχικά ευάλωτο.
Είναι και τα ίδια θύματα ενδοοικογενειακής βίας, παραμέλησης. Επίσης, παιδιά με μαθησιακές, αναπτυξιακές δυσκολίες και χαμηλή αυτοεκτίμηση όπου τα παιδιά έχουν την πεποίθηση ότι δεν αξίζουν, ότι δεν μπορούν να προστατέψουν τον εαυτό τους ή ότι είναι ανίκανα.